Struikfuchsia, rattenpisziekte en klimaatverandering

Wat een heerlijk weer is het nog! Eind september en ik loop nog steeds met blote armen buiten. Vanmorgen zei iemand dat het wat haar betreft tot eind van het jaar zo mag blijven. Op zich zou dat natuurlijk heel prettig zijn, maar er is ook een keerzijde aan het mooie weer. De natuur raakt er danig door van slag en het evenwicht van de planten- en dierenwereld raakt verstoord.

Struikfuchsia reikt tot aan het dak van de schuur

Ook dit jaar 2016 worden wederom weerrecords gebroken en het jaar is nog niet om. Mijn tuin is vanaf het natte voorjaar gewoon ontploft. Er is niet tegen het onkruid op te werken. De vaste struiken zijn groter dan ooit. Dat is vooral goed te zien aan de winterharde struikfuchsia, die normaal niet groter wordt dan 1,20 cm. Iedere winter sterft hij af tot aan de grond om in het voorjaar weer aan te groeien. Dit jaar is het totaal anders. De struik is zo hoog als de dakgoot van onze schuur, zeker 2 meter en zit nog altijd vol met bloemen. Zo mooi heb ik hem nog nooit gezien.

De zachte temperatuur van de afgelopen winter heeft voor behoorlijk veel overlast van ongedierte gezorgd. In korte tijd vingen onze katten vier bruine ratten. Een jongen uit het voetbalteam van mijn zoon liep, waarschijnlijk door het zwemmen in de plaatselijke natuurplas, de ziekte van Weil op – de rattenpisziekte – en lag een tijdje in kritieke toestand in het ziekenhuis. Gelukkig herstelt hij voorspoedig, maar de schrik zit er goed in.

Je zou denken dat door het natte voorjaar de oogst er wel bij vaart, maar niets is minder waar. Nooit eerder hebben we zo’n slechte oogst gehad. Oorzaak: de zachte winter en het verstoorde evenwicht in de natuur. Het vochtige voorjaar heeft een explosie aan naaktslakken teweeggebracht, die meedogenloos alles opvreten wat ze tegenkomen. Slechts een paar kropjes sla heb ik kunnen oogsten en van de kolen en de bonen is nagenoeg niets overgebleven. Zelfs de preiplanten hebben het voor een groot deel moeten ontgelden, evenals de bieten. De pompoenoogst is helemaal een drama, 75% van alle planten is opgegeten. Afijn zo kan ik nog wel even doorgaan.

Voor mij staat als een paal boven water dat er sprake is van klimaatverandering. In de afgelopen 14 jaar dat ik nu op het Betuwse platteland woon heb ik de natuur zien veranderen. Het weer is steeds onstuimiger en meer extreem geworden. Het is òf te droog òf te nat òf het waait te hard. Door de extreme regenval hebben wij onze dakgoten moeten verbreden en het afwateringsysteem moeten uitbreiden, omdat de enorme hoeveelheid water ineens niet kon worden afgevoerd waardoor onze tuin gewoon wegspoelde. Steeds vaker staat er water in onze kelder, voorheen was dat nooit het geval. Ook het glas van de schuur en de kassen moet het soms ontgelden door de stormen die om het huis teisteren.

Ik vraag mij af wat ons te wachten staat als deze winter weer zacht wordt. Een beetje strenge vorst is mij zeer welkom. Straks verleren we het schaatsen nog. We gaan het zien.

Wil je weten welke weerrecords er nog meer gebroken zijn? Kijk dan op de volgende site.

 

Struikfuchsia

Struikfuchsia

Struikfuchsia reikt tot aan het dak van de schuur

 

 

 

Natter dan nat

Plassen in de moestuin heb ik nog niet eerder meegemaakt. Ook de watertank is tot de rand toe gevuld. De maand juni blijkt in de provincies Limburg en Brabant de natste maand ooit te zijn geweest. Maar ook hier in de Betuwe was het natter dan nat. Meestal sta ik in de maand juni dagelijks de moestuin te besproeien, maar nu hoefde dat gelukkig niet. Maar dat ik daarmee tijd over zou hebben om leuke dingen te doen is een misvatting. De nattigheid heeft zo zijn keerzijde.

Foto: VTwonen

Ten eerste leven de slakken op nattigheid. Iedere tuinder weet dat je tuin geen sompige drassige massa mag zijn, wil je de vraatzuchtige slakken weghouden. Als het droog is zitten ze diep weggestopt in de grond en komen pas tevoorschijn als de schemer invalt. Dan een rondje slakken vangen en het ergste leed is geleden. Maar met deze nattigheid is het dweilen met de kraan open. Op blote voeten over het gazon lopen is momenteel alleen voor helden. Het grasveld is een tapijt van slakken en met iedere stap die je zet zit er wel zo’n glibberig beestje onder je voet.

Zoals het er nu naar uitziet gaat het overgrote deel van onze pompoenoogst verloren. Meer dan de helft van alle planten is door slakkenvraat gesneuveld. Ieder advies om een slakkenplaag te voorkomen schiet tekort. De vogels, padden en egeltjes kunnen de hoeveelheid slakken namelijk niet opgegeten krijgen. Zag het er aanvankelijk naar uit dat de kippen wel een slakje lustten, inmiddels halen ze er hun neus voor op. Misschien toch maar eens Indische Loopeenden aanschaffen.

Onze bijna droge sloot precies een jaar geleden.

De enorme hoeveelheid water die uit de lucht is komen zetten heeft nog een nadeel: alles groeit dat het een lieve lust is, zo ook de gewassen die je liever niet in je moestuin wilt hebben. De ongewenste gewassen groeien ook nog eens veel sneller dan het gekweekte goed. Misschien moeten we toch meer wilde planten gaan eten, denk ik steeds vaker. Die zijn ook minder vatbaar voor slakkenvaat. Een gedachte die steeds serieuzere vorm begint aan te nemen. Tenslotte is de mensheid ook ontstaan met alleen ongecultiveerde plantengroei. Moeten we misschien weer dat pad inslaan?

Toch heeft de nattigheid niet alleen nadelen. In maart en april hebben we ruim 2000 jonge bomen en struiken aangeplant. Daarvoor is de regen een uitkomst, anders hadden we ze iedere dag moeten besproeien en dat is een hoop werk. Op een enkele soort na groeit alles naar volle tevredenheid. Daar waar wij eerst het gevoel hadden dat we wat aan de late kant waren met de aanplant bewijst het resultaat het tegendeel. Gelukkig maar, als het enorm droog was geweest waren we veel tijd kwijt geweest met sproeien. Vorig jaar nog stond onze sloot bijna droog. De natuur is en blijft onvoorspelbaar en is ieder seizoen en ieder jaar weer anders.

Hooikoorts in december

Net na Sinterklaas begon het gesnotter. Niet vreemd want in een van de wintermaanden is het altijd wel een keer raak met een fikse verkoudheid. Maar deze keer duurde het langer dan een paar dagen en voelde toch anders dan een verkoudheid. Zo nu en dan liepen zelfs de tranen spontaan over mijn wangen, ook op momenten zonder heftige emoties. Maar pas na de berichten in de pers dat alle warmterecords deze maand werden gebroken begon er een lampje te branden. Was het misschien hooikoorts waar ik, zeker in het voorjaar, altijd last van heb?

Hazelaar in bloei

Door mijn rondgang door de tuin werd mijn vermoeden bevestigd. Allerlei bomen en struiken, zoals de hazelaar, staan in bloei. Verdorie hoe moet dat nu als de vorst echt toeslaat? Door de aanhoudende hoge temperaturen zijn de sapstromen niet tot stilstand gekomen, waardoor plotselinge temperatuurverlaging ernstige schade kan toebrengen aan bomen en struiken.

Allerlei records zijn deze maand gebroken: de warmste Kerst ooit gemeten en de eerste december waarbij het kwik niet onder het minpunt is gedaald. En voor de tweede keer ooit is de temperatuur op de Noordpool midden in de winter boven de nul. Misschien leuke records voor de weermannen en –vrouwen en goed voor de energiekosten maar ik had liever een witte Kerst gehad. Een Kerst met een rode neus van de kou in plaats van door de hooikoorts. Want wat is er nu fijner dan na een wandeling in de kou lekker opwarmen bij de kachel. Mijn winterjas is de kast nog niet uit geweest.

Winter 2009

Gelukkig geven hooikoortstabletjes wat verlichting. Maar het vooruitzicht dat ik vanwege de klimaatverandering vaker van dit soort producten gebruik moet maken, om niet de hele dag met rode traanogen en snotterneus rond te hoeven lopen, stemt niet blij. Waar gaat dat heen met de natuur?

“Mam”, zei mijn zoon, “vanaf volgende week wordt het echt winter”. De wens is de vader van de gedachte, schoot het door mijn hoofd. Om vast in de stemming te komen hierbij een foto van 2009 toen sneeuwde het al in november en konden we wekenlang schaatsten.

Dijkverzwaring langs de Lek

Toen ik mijn man leerde kennen werd volop gewerkt aan het verstevigen van de dijken langs de Lek. Hij had in 1995 de evacuatie meegemaakt van het Rivierenlandgebied omdat het water bijna de winterdijk over liep. Het was mij toentertijd niet ontgaan maar wat de echte gevolgen waren voor de mensen in het gebied wist ik niet omdat ik er zelf niet woonde. Hoe dat voor de bewoners was leerde ik van hem. Zijn ouders moesten hun boerderij, inclusief de dieren, volledig ontruimen. De plek waar wij nu wonen. Hij heeft aan den lijve ondervonden wat klimaatverandering betekent.

Hoog water Rivierenland 1995 (foto: Jan Bouwhuis)

Nog altijd zijn er mensen die de klimaatverandering betwisten. Zij houden ons voor dat het klimaat juist richting een ijstijd gaat in plaats van dat de aarde opwarmt. Gelukkig is dit maar een kleine groep, maar helaas wel een groep die heel veel lawaai maakt. Een groeiende groep mensen is overtuigd dat ze iets moeten doen voordat het klimaat op aarde onleefbaar wordt. Voor ons zal dat nog wel meevallen, maar onze kinderen en kleinkinderen zullen de nadelige gevolgen ervan ondervinden. En dat wil ik niet op mijn geweten hebben. Daarom blijf ik aandacht vragen voor het onderwerp.

Sinds ik zelf in de Betuwe woon zie ik ieder jaar dat het klimaat veranderd. Als je in de stad woont valt dat veel minder op. Het weer wordt ieder jaar grilliger en de seizoenen onvoorspelbaarder. De beleidsmakers zijn ook steeds meer overtuigd, maar toch gaat het terugdringen van de temperatuur op aarde maar heel erg langzaam. De resultaten van de klimaattop in Parijs 2015 spreken van ‘historisch’ en ‘optimistisch’. De opwarming van de aarde moet worden beperkt en mag aan het begin van de volgende eeuw niet meer bedragen dan 2°C, gestreefd wordt naar slechts 1,5°C, ten opzicht van het niveau van voor de opkomst van de industrie. Dat betekent nogal wat.

Het is al weer meer dan 20 jaar geleden dat het Rivierenland gebied moest worden ontruimd. Zelf hoop ik dat nooit mee te maken. Om te voorkomen dat we weer in dezelfde situatie komen wordt momenteel opnieuw aan de dijken gewerkt. Een enorme operatie. Hoe dat eruit ziet zie je op onderstaand filmpje dat met een drone is gemaakt.

Hoog tijd voor een Klimaatwet

Het succes van Urgenda laat zien dat de overheid zich aan de klimaatdoelstellingen dient te houden. Toch zijn ze daar zelf nog niet van overtuigd. Daarom zijn andere maatregelen onontbeerlijk. Niet alleen druk vanuit de burgers is nodig om de overheid aan haar doelstellingen te houden maar ook het bedrijfsleven. Daarom is het toe te juichen dat in de aanloopt naar de Klimaattop in Parijs (COP21) van 30 november tot 11 december 2015 er een beweging ontstaat. Zo is er een nieuwe branchevereniging opgericht voor Duurzame Energie en zijn de contouren zichtbaar van een Klimaatwet.

Urgenda-directeur Marjan Minnesma wandelend op weg naar de Klimaattop in Parijs

Het bedrijfsleven ervaart duurzame energie als een bedreiging omdat ze aan allerlei voorwaarden moeten voldoen en bepaalde doelstellingen moeten halen. Wat ze eigenlijk zeggen is dat ze meer moeten investeren wat ten koste gaat van de winst. Vaak worden de aandeelhouders als excuus gebruikt om dat niet te doen. Ik vraag mij af of dit juist is en of de aandeelhouders ook niet inzien dat we een gezonde aarde moeten achterlaten voor onze kinderen.

Het bedrijfsleven kan ook anders naar de situatie kijken en de zaak juist omdraaien. Door nu te investeren in hoogwaardige innovatie zijn ze in staat om koploper in de wereld te worden als het gaat om duurzame energie. Het wordt wel weer eens tijd dat Nederland op technologisch gebied laat zien wat ze kan. Als ze dat niet doen dan strijkt China straks met die eer.

We hebben van oudsher altijd koploperposities gehad. De World Solar Challenge is zo’n mooi voorbeeld. Waar studenten het tegen elkaar opnemen om met zo min mogelijk energie een afstand van 3000 km te overbruggen. Een race die jaarlijks plaatsvindt in Australië van Darwin naar Adelaide. Ook dit jaar bezette een Nederlandse teams weer de eerste plaats. Het kan dus, we hebben de kennis en de drive in huis.

Gelukkig begint de politiek ook wakker te worden. Ondanks dat de VVD zich fel verzet tegen de klimaatdoelstellingen die met name Urgenda heeft afgedwongen, slaan GroenLinks en de PvdA de handen ineen met een ontwerp voor een Klimaatwet. Hierin leggen zij vast dat Nederland de CO2-uitstoot in 2050 met 95% moet hebben verminderd gemeten aan het jaar 1990. En dat betekent nogal wat, want daar zitten we nu al flink boven. Zelf zie ik de doelstellingen liever nog sneller bereikt, maar met een partij als VVD die alleen het bedrijfsleven tegemoet komt is dit een hobbel te ver. Dus laten we blij zijn met deze politieke ambitie.

Om aandacht te vragen voor het belang van klimaatverandering en de Klimaattop (COP21) in Parijs loopt Urgenda-directeur Marjan Minnesma naar Parijs.

 

Droogte belemmert de groei

Wonend in de Betuwe tussen twee grote rivieren zijn berichten over steeds extremere regenval waardoor de rivieren dreigen te overstromen geen leuk vooruitzicht. In 1995 is het gehele gebied hier ontruimd vanwege het hoogstaande water waardoor de rivierdijken het dreigden te begeven. Er zijn genoeg foto’s in het familiearchief als bewijs hoe hoog het water toen stond. Zelf heb ik dat niet meegemaakt omdat ik mijn man toen nog niet kende en ik hoog en droog in een flat nabij Amsterdam woonde.

De sloot achter ons huis staat bijna droog

Inmiddels zijn de dijken verzwaard en verbreed en binnenkort start het volgende project om de dijken verder te versterken. Want niet alleen de zeespiegelstijging is een gevaar voor Nederland, ook het aantal waterwegen dat door Nederland loopt en steeds meer water aan uit hoger gelegen gedeelten van Europa aanvoert vormt een bedreiging. En dan hebben we het nog niet eens over de ieder jaar toenemende hoeveelheid regen. Tot voor kort althans.

De laatste weken blijft elke vorm van regen uit. En als er al wat valt is het maar weinig. Met als gevolg een behoorlijk tekort aan water. De sloot achter het huis staat droog. Zolang ik hier woon is dat nog niet voorgekomen. De scheuren staan in de grond en onze watertank naast de grote kas is al een maand geleden opgebruikt. Dus zit er niets anders op dan de moestuin besproeien met kraanwater. Niet het beste water voor de tuin en ook niet voor onze portemonnee. Maar je moet toch wat.

De klimaatverandering heeft inmiddels zichtbare gevolgen. Niet alleen in Nederland slaat de droogte toe. In Californië kampt men steeds meer met extreme droogte. Massaal worden jacuzzi’s en zwembaden uit tuinen gehaald, water is er toch niet. En creatief als ze zijn spuiten de Amerikanen hun geel geworden gazon gewoon groen. Alles voor de buren. In Noord-Korea is de situatie echt nijpend, daar dreigen complete oogsten te mislukken vanwege de droogte, met hongersnood tot gevolg. Een op de drie kinderen onder de vijf jaar kampt daar met een groeiachterstand.

Het is en blijft een raar seizoen dit jaar. Heel veel wind, teveel kou, te weinig regen. Als moestuinier merk je de verschillen met andere jaren direct. Had ik net de tomatenplanten in de kas staan kwam er nachtvorst, met gevolg dat nagenoeg alle planten kapotgevroren zijn. Kon ik opnieuw beginnen. De fruitoogst zal ook niet heel groot zijn. Alle bloesem is tijdens de voorjaarsstormen compleet weggewaaid. En de droogte doet er nog een schepje bovenop, alles groeit minder snel. Langzaamaan komt het eerste voedsel uit de tuin beschikbaar. Vanavond hebben we voor het eerst snijbiet gegeten, heerlijk!

Er is slechts één voordeel van de droogte: er zijn veel minder slakken dan de afgelopen jaren. Ik hoef nu niet iedere ochtend en iedere avond bij de pompoenplanten langs en de moestuin door om slakken te vangen. “Ieder nadeel heb ze voordeel” om maar eens met Johan Cruijff te spreken.

Het kale gazon in de voortuin

De droge sloot

Scheuren in de grond

De achtertuin is al net zo kaal

Verdorde grassen

Vorige mnd zwommen hier nog ganzen

Goed nieuws voor het klimaat

Op 24 juni 2015 deed de Haagse rechtbank uitspraak over de rechtszaak die door Urgenda en zo’n 900 mede-eisers is aangespannen tegen de Nederlandse Staat.  Met de rechtszaak wil Urgenda de Staat dwingen om de benodigde maatregelen te nemen teneinde de klimaatverandering te beteugelen. Het is een unieke rechtszaak. Nooit eerder in de geschiedenis is een staat aangeklaagd door verontruste burgers om maatregelen te nemen tegen de opwarming van de aarde. Daarom ook wordt deze rechtszaak in het buitenland op de voet gevolgd.

Foto: ANP

Als we nu geen maatregelen nemen zal de temperatuur van onze aarde tegen het einde van deze eeuw tussen de 4 en 6°C zijn gestegen waardoor de planeet onleefbaar wordt voor toekomstige generaties. Willen we buiten de gevarenzone blijven mag de aarde niet meer dan 2°C opwarmen. Om dit te realiseren moeten alle geïndustrialiseerde landen voor 2020 hun CO2 uitstoot met 25 – 40% gereduceerd hebben.

Het zijn geen onhaalbare doelstellingen die worden geëist, het is slechts de wil om daar in te investeren. Nederland is op veel gebieden, zoals handel en industrie, een vooruitstrevend land, echter op milieugebied en vooral wat betreft het terugdringen van de CO2 uitstoot bungelen we onderaan in de grafieken van de industriële landen. Daarom werd het tijd voor actie en eist Urgenda en haar mede-eisers de Staat via de rechter om haar verantwoordelijkheid te nemen en met dwingende beleidsmaatregelen te komen zodat aan de internationale afspraken kan worden voldoen.

Gisteren was het dus zover. De rechtbank acht bewezen dat niets doen het klimaat en daarmee de leefbaarheid ernstig in gevaar gebracht wordt. De Staat heeft de plicht haar burgers te beschermen en voorwaarden te scheppen voor een leefbaar milieu. De Staat moet daarom maatregelen nemen om de uitstoot van CO2 te verminderen met minimaal 25% gemeten aan het jaar 1990. Een mooi resultaat waarvan we de komende jaren beleid mogen verwachten.

De motivering van het vonnis is hieronder te bekijken.

 

De optimist – Dag 358

Het was de laatste dagen behoorlijk koud. Niet voor niets luidt het gezegde: “Als de dagen gaan lengen gaan de nachten strengen”. Ik voelde het tot in mijn botten. Zelfs dicht bij de warme kachel deed de intense kou niet verdwijnen. Ondanks de warme sokken in bed had ik nog koude voeten. Ik was niet de enige, mijn zoon had zelfs een extra dekbed op zijn bed gegooid. Dat vond ik weer wat overdreven, maar goed, hij slaapt aan de noordoostkant van het huis en ik moet wel zeggen daar is het ook extreem koud.

Onlangs was mijn zoon met school een dagje wezen schaatsen. Door de berichten dat gisteren de eerste schaatsenrijders in Friesland zich al op het ijs hadden begeven zei hij gisteravond: “Mam, ik ga mijn schaatsen vast opzoeken”. “Ja hoor jongen je doet maar” riep ik hem na terwijl hij naar de zolder verdween. Gelukkig zag hij mijn gefronste wenkbrauwen niet. Als ik iets niet verwacht is het wel schaatsweer.

 

 

Maar wat een verrassing vanmorgen bij het opstaan. Ik lag nog in bed toen ik geroezemoes hoorde op de overloop. De jongens waren ergens enthousiast over. Dus ging ik even poolshoogte nemen. Vanaf onze overloop kijk je zo de tuin in dus wist ik gelijk waar ze het over hadden. Alles was wit. Dat is altijd een bijzondere gewaarwording om naar bed te gaan als alles nog groen is en wakker worden in een witte wereld.

De jongens togen gelijk naar buiten, de jonge katten er gelijk achteraan. Vooral Bella, nu negen maanden oud, hipte als een haasje door de sneeuw. “Mam, het is helemaal niet koud meer”, constateerde mijn zoon. Inderdaad was de intense kou uit de lucht. Het was zo geweldig mooi buiten. Sneeuw maakt dat het licht en het geluid anders is. De serene rust had een betoverend effect, zeker toen de zon zich erbij voegde.

Maar aan het eind van de middag was het enthousiasme verdwenen bij de jongens. De witte wereld was in een paar uur weer opgelost. “Jammer hoor nu kunnen we het schaatsen wel weer vergeten”, was de conclusie van mijn jongste zoon. “Ach jongen je hebt nog een heel leven voor je er komt vast nog ijs genoeg”, stelde ik hem gerust. Maar diep in mijn hart maak ik mij toch een beetje zorgen en weet ik het nog zo net niet of wij ooit nog kunnen schaatsen.

De winter is nog maar amper begonnen…. – Dag 347

….. en het voorjaar komt er nu al weer aan. Krokusjes en sneeuwklokjes zijn elders in het land al gesignaleerd. Bij mij nog niet maar hier op het platteland is het altijd iets later. Maar toch zie ik al zo her en der struiken uitlopen. Hoewel het de laatste dagen erg onstuimig weer is waardoor het kil en guur lijkt is de temperatuur nog steeds hoog voor de tijd van het jaar, met alle gevolgen van dien. De vogelkransen worden ook maar mondjesmaat gebruikt, een belangrijk signaal dat de natuur nog voldoende voedsel biedt voor de vogels. Ook onze katten blijven nu al geregeld de hele nacht buiten.

De ooievaars die normaal overwinteren in het zuiden van Europa en het noorden van Afrika zijn deze winter hier gebleven. Dat betekent dat de temperatuur goed genoeg is maar nog belangrijker dat er nog voldoende voedsel te vinden is. De ooievaar tellers zijn daar wat minder enthousiast over, want als het mis gaat en de winter toch doorzet dan zullen velen sterven.

Als het zo door gaat kan ik binnenkort al weer gaan zaaien. Oeps daar had ik nog niet op gerekend. Tot rust komen is er dan niet meer bij. Maar ik laat mij door een enkel sneeuwklokje niet wijs maken dat de lente echt begonnen is. We weten totaal niet wat ons nog te wachten staat. De maanden februari en maart kunnen nog knap verraderlijk zijn.

Vorig jaar ging de herfst over in de lente. Dat was op zich geen groot probleem. Slechts een aantal dagen was het even penibel of de vorst door zou zetten, maar dat liep met een sisser af. De echte problemen komen als deze hoge temperaturen aanhouden waardoor de sapstromen van de fruitbomen al weer op gang komen en er dan alsnog flinke vorst overheen gaat. Dan zal er geen fruit zijn. Dat hebben we een paar jaar geleden gezien. Het gezegde luidt niet voor niets: “Als de dagen lengen gaan de nachten strengen”. We zullen het moeten afwachten.

 

Monocultuur in de melkveehouderij – Dag 292

Bij mij in de buurt zijn een aantal boerenbedrijven flink aan het vernieuwen en aan het uitbreiden. Het gaat goed met de boeren, dacht ik bij mijzelf, maar ik ben er inmiddels wel achter waarom ze dit doen. Per 1 april 2015 vervalt het melkquotum. Dit betekent dat melkveehouders niet meer gebonden zijn aan bepaalde hoeveelheden, dus kunnen zij hun bedrijf vergroten. De uitbreidingen die ze doen is om de te verwachte concurrentie aan te kunnen.

Koeien in de wei

De kans is dus groot dat er grotere bedrijven gaan ontstaan waarbij de dieren minder ruimte hebben en nog minder buiten zullen lopen. Moeten we nu vrezen voor een monocultuur binnen de melkveehouderij die tot op heden beperkt werd door de melkquota? Toch zie ik in de uitbreidingen vooral open stallen ontstaan dus misschien valt dat nog wel mee. De begrenzing van een melkveebedrijf komt nu niet langer bij het melkquotum te liggen als wel bij de mogelijkheid om de mest kwijt te kunnen. Het ene probleem wordt dan voor het andere ingeruild.

In deze vernieuwingsslag kan ik mij totaal niet vinden. Meer melkvee betekent ook meer aanslag op de natuur en het milieu, maar het verhoogt ook de CO2 uitstoot dus heeft effect op de klimaatverandering. De sector juicht het toe omdat de vraag naar melk nog altijd stijgt. Terwijl wij steeds minder melk drinken. Vroeger werd ons onder het motto “Melk is goed voor Elk” door de agrarische sector aanbevolen om minstens 3 glazen melk per dag te drinken, met behulp van Joris Driepinter, weet u nog wel. Maar de wetenschap komt met steeds meer bewijzen dat veel melk drinken helemaal niet goed is.

Zowel de machtige agrarische lobby als de conservatieve politici blijven de agrarische sector stimuleren. Dat blijkt alleen al uit de enorme subsidiestromen die naar deze sector gaan. In de EU wordt iedere koe met 2 euro per dag gesubsidieerd*. En dat allemaal onder het mom van “we moeten het volk voeden”. Terwijl er zoveel meer mogelijkheden zijn van kleinschalige landbouw, waarbij ook de voorwaarde voor diversiteit in acht genomen wordt, die genoeg op kunnen brengen om de wereldbevolking te voeden en in gezondheid te laten leven. Als we maar willen.

*Bron: 50 feiten die de wereld moeten veranderen – Jessica Williams, Uitgeverij Bert Bakker, 2006