Natter dan nat

Plassen in de moestuin heb ik nog niet eerder meegemaakt. Ook de watertank is tot de rand toe gevuld. De maand juni blijkt in de provincies Limburg en Brabant de natste maand ooit te zijn geweest. Maar ook hier in de Betuwe was het natter dan nat. Meestal sta ik in de maand juni dagelijks de moestuin te besproeien, maar nu hoefde dat gelukkig niet. Maar dat ik daarmee tijd over zou hebben om leuke dingen te doen is een misvatting. De nattigheid heeft zo zijn keerzijde.

Foto: VTwonen

Ten eerste leven de slakken op nattigheid. Iedere tuinder weet dat je tuin geen sompige drassige massa mag zijn, wil je de vraatzuchtige slakken weghouden. Als het droog is zitten ze diep weggestopt in de grond en komen pas tevoorschijn als de schemer invalt. Dan een rondje slakken vangen en het ergste leed is geleden. Maar met deze nattigheid is het dweilen met de kraan open. Op blote voeten over het gazon lopen is momenteel alleen voor helden. Het grasveld is een tapijt van slakken en met iedere stap die je zet zit er wel zo’n glibberig beestje onder je voet.

Zoals het er nu naar uitziet gaat het overgrote deel van onze pompoenoogst verloren. Meer dan de helft van alle planten is door slakkenvraat gesneuveld. Ieder advies om een slakkenplaag te voorkomen schiet tekort. De vogels, padden en egeltjes kunnen de hoeveelheid slakken namelijk niet opgegeten krijgen. Zag het er aanvankelijk naar uit dat de kippen wel een slakje lustten, inmiddels halen ze er hun neus voor op. Misschien toch maar eens Indische Loopeenden aanschaffen.

Onze bijna droge sloot precies een jaar geleden.

De enorme hoeveelheid water die uit de lucht is komen zetten heeft nog een nadeel: alles groeit dat het een lieve lust is, zo ook de gewassen die je liever niet in je moestuin wilt hebben. De ongewenste gewassen groeien ook nog eens veel sneller dan het gekweekte goed. Misschien moeten we toch meer wilde planten gaan eten, denk ik steeds vaker. Die zijn ook minder vatbaar voor slakkenvaat. Een gedachte die steeds serieuzere vorm begint aan te nemen. Tenslotte is de mensheid ook ontstaan met alleen ongecultiveerde plantengroei. Moeten we misschien weer dat pad inslaan?

Toch heeft de nattigheid niet alleen nadelen. In maart en april hebben we ruim 2000 jonge bomen en struiken aangeplant. Daarvoor is de regen een uitkomst, anders hadden we ze iedere dag moeten besproeien en dat is een hoop werk. Op een enkele soort na groeit alles naar volle tevredenheid. Daar waar wij eerst het gevoel hadden dat we wat aan de late kant waren met de aanplant bewijst het resultaat het tegendeel. Gelukkig maar, als het enorm droog was geweest waren we veel tijd kwijt geweest met sproeien. Vorig jaar nog stond onze sloot bijna droog. De natuur is en blijft onvoorspelbaar en is ieder seizoen en ieder jaar weer anders.

Niets veranderlijker dan het weer

Als je dicht bij de natuur leeft ervaar je de veranderingen die zich in de natuur voordoen veel intensiever. Heel lang woonde ik in de stad en had ik niet zo in de gaten hoe het weer was. Tuinieren deed ik op kleine schaal en jarenlang vanaf een balkon. Maar nu levend op het platteland met mijn eigen moestuin ervaar ik dat ieder jaar weer anders is.

Knotwilg planten

Al jaren valt er steeds meer regen waardoor wij de dakgoten hebben moeten verbreden omdat de tuin gewoon weggespoeld werd door de fikse regenbuien. Ook de wind is veel krachtiger en kan soms rondom ons huis verraderlijk zijn. In de februaristormen kan je bij ons gewoon tegen de wind in hangen, zo gaat het tekeer. In de loop der jaren zijn er al heel wat ramen van de schuur en de kassen gesneuveld door het onstuimige weer.

Toch is dit jaar weer heel anders dan de achterliggende paar jaar. We hebben dit voorjaar veel minder regen. Alles is wel groen, maar als je goed kijkt zitten er grote scheuren in de grond van de droogte. Vooral op plekken waar de mollen tekeer gegaan zijn is het goed te zien. Ook is onze watertank nagenoeg leeg. Maar het heeft een heel groot voordeel: er zijn dit jaar veel minder slakken. En dat is goed nieuws. De afgelopen jaren waren de slakken een ware plaag en liep ik iedere ochtend en avond met mijn emmertje door de moestuin om slakken te vangen. Dat is nu bijna niet meer nodig. Alles wat ik nu aanplant heeft gewoon de kans om te groeien.

De wind echter is onstuimiger dan ooit. Al maandenlang stormt het hier geregeld. De knotwilgen die we begin mei hebben aangeplant staan allemaal in de stormhouding. Wij zijn benieuwd hoe ze het gaan doen. Er palen bij zetten is onbegonnen werk, dus laten we de natuur gewoon haar gang gaan.

Niet alleen bij ons zijn de stormen heviger ook in andere delen van de wereld. Op dit moment is in Texas een grote overstroming en zijn de ergste stormen ooit geregistreerd. Ik ben al jaren overtuigd dat de natuur drastisch aan het veranderen is en dat de mens daarvoor verantwoordelijk is, hoewel een groep wetenschappers dat blijft ontkennen. Daarom behandel ik de natuur met respect en probeer mijn ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te houden. Alle kleine beetjes helpen.

 

De tuin schreeuwt om water – Dag 146

De laatste tijd komen mijn wensen iedere keer uit. Begin mei mopperde ik nog dat het zo droog was dat zelfs met een hak de grond nog niet te bewerken was. Ik wenste daarom flink wat regen. Amper een week later viel er zoveel regen dat in een paar dagen mijn watertank van 1000 liter gevuld was. Ik blij, de tuin ook.

Maar met de komst van die overweldigende hoeveelheid water kwamen ook duizenden slakken tevoorschijn. Met verwoestende kracht trok het leger slakken mijn tuin in, terwijl ik net de pompoenplanten had uitgepoot. Ik niet meer blij, mijn planten ook niet.

Nu wenste ik mij wat minder nattigheid en wat meer zon zodat het leger slakken zou worden geminimaliseerd. En zo geschiedde. De afgelopen weken scheen de zon zeer geregeld en regende het nagenoeg niet. Ondertussen liepen de temperaturen in de kas overdag behoorlijk op, dus moest er iedere dag flink wat water bij de planten. Met als gevolg dat nu sinds twee dagen mijn watertank van 1000 liter compleet leeg is. Eén voordeel: er zijn weer een stuk minder slakken.

Gisteren viel mij ineens op hoe geel het gazon aan het worden is. Toen ook de buren de aardappelen begonnen te besproeien begonnen alle alarmbellen te rinkelen. Dus heb ik de sproeiers maar weer eens tevoorschijn gehaald en een paar uur laten lopen. De slakken zijn zelfs na de sproeibeurt in geen velden of wegen te bekennen gelukkig. Maar wederom wens ik weer regen, zodat mijn watertank weer gevuld raakt en regenwater mijn planten besproeit. Zoals het er naar uit ziet gaat het zaterdag weer regenen. Hier en daar een bui lees ik op internet. Ik hoop dat er hier wat meer valt dan daar….

Maar ik zal vanaf nu toch maar wat voorzichtiger zijn met het de kosmos insturen van mijn wensen wat regen of zonneschijn betreft, want het laat zich niet zo makkelijk regelen. Het blijft hollen of stilstaan. Het leven van een tuinder gaat niet altijd over rozen. Een beetje meer balans in het klimaat zou zeer welkom zijn.

Hoe welkom is de regen? – Dag 96

Wat kan een mens ineens verlangen naar regen. Sinds ik een moestuin heb komt dat geregeld voor. De winter was zacht en de afgelopen weken al niet anders, maar niet zo fijn is dat we weinig regen hebben. En dat terwijl het gemiddeld aantal millimeters dat in april is gevallen tot normaal behoort. Er is dus ergens in Nederland wel regen gevallen, vooral in het noorden van het land. Maar hier in de Betuwe blijft de regenmeter ernstig leeg. Gelukkig heb ik nog niet zo heel veel in de tuin staan, want het is nog vroeg in het jaar. Maar het begint nu toch wel te dringen in de kas. Het pootgoed moet de deur uit en wat nog niet in de grond staat krijg je hier op de klei er ook niet zo makkelijk in.

Binnenkort moeten de pompoenen echt de grond in, maar op sommige plekken lijkt de grond wel beton. Zelfs met een hak begin je weinig. Dus toen het vanmiddag even heel hard begon te regenen was ik erg opgetogen. Maar hoewel de watertank aardig is volgelopen was de bui toch helaas van korte duur.

Het lijkt ook wel of het minder regent dan toen ik jong was en nog geen auto tot mijn beschikking had. Ik had een bloedhekel aan regen. Altijd als ik ergens heen moest regende het en een regenpak vond ik maar niks. Dat zelfde ervaar ik met mijn zoons die vinden een regenpak niet stoer en laten zich nog liever natregenen dan gespot worden in een regenpak. Ik zeg het niet tegen ze maar dat had ik vroeger dus ook. De regen droogde wel weer op.

Toen ik jaren later een auto bezat, voornamelijk voor mijn werk, stoorde ik mij er niet meer zoveel aan wanneer het regende. Ik heb ook jaren in flats of bovenwoningen gewoond, zonder tuin. En de plantenbakken op en aan het balkon gaf ik gewoon water met een gieter, die paar bakken waren niet afhankelijk van de regen.

Maar nu met een flinke moestuin is dat anders. En klimaatverandering of niet het lijkt wel of het ieder jaar gekker wordt. In het voorjaar enorm droog en in de winter en soms ook in de zomer komt het met bakken de lucht uit waardoor de dakgoten het haast niet kunnen verwerken. Zonder water kunnen we niet en de planten ook niet, maar mag het een beetje in balans alsjeblieft.