Start van het kweekseizoen

Hoewel het weer er nu niet toe uitnodigt vanwege de natte sneeuw is het toch tijd om weer aan het kweken te gaan. Ik had mij vooral voorgenomen om vroeg aan de slag te gaan met aubergine. De afgelopen jaren had ik steeds het gevoel dat de aubergines te klein bleven. Als ik zie hoe groot ze kunnen worden en hoe vroeg ze al geoogst kunnen worden, moet ik het toch anders aanpakken. Daarom heb ik nu als eerste de aubergines gezaaid.

Kweekbakken met aubergines en peultjes

In de kweeklijst ‘wat je wanneer kunt zaaien’ kwam ik ook de peultjes tegen, dus die heb ik ook gelijk uitgezet. Ik ben heel benieuwd hoe snel ze opkomen en of de peultjes dan al de tuin in kunnen. We gaan het ontdekken.

Ook heb ik de gemberplant onder handen genomen. De laatste dagen vergeelde het blad. Een teken dat de plant aan zijn winterslaap is begonnen. Je kunt hem in de grond laten zitten zodat hij in het voorjaar weer verder groeit of je kunt hem opgraven om te gebruiken. Voor mij is het tijd om de gemberwortel op te graven. De zelfgekweekte wortel heb ik 8 maanden geleden in de grond gezet. De wortel zelf kocht ik in een biologische winkel. Een stukje van een paar centimeter met daaraan drie ogen heb ik in rijke compost gezet.

Gember is een tropische plant en kan daarom niet zo maar in het Nederlandse klimaat worden gekweekt. Hij moet beschermd worden tegen al te lage temperaturen. Daarom heb ik de plant in een pot gezet en niet direct in de moestuin. De eerste periode stond de pot gewoon buiten, maar toen de dagen korter en kouder werden heb ik hem naar binnen gehaald en een plekje gegeven in de serre.

Een mooie grote gemberwortel is het resultaat. Een deel ervan zet ik weer in een pot voor een volgende oogst. Gember heeft een geneeskrachtige werking maar is vooral lekker in allerlei gerechten. Zo gebruik ik verse gember in mijn pompoensoepen. Gember kan al veel eerder geoogst worden door een stukje van de wortel af te snijden, maar de beste smaak is de volwassen uitgegroeide gemberwortel.

Meer weten over gember, ik vond de volgende website met veel meer informatie.

Het resultaat van mijn eigen plant:

De laatste gele stengel van de gemberplant

De wortel is al zichtbaar

Geoogste gemberwortel

 

 

Experimenteren met kweken

De tafel in de serre staat vol met kweekgoed. Ik kweek alles voor, want hier in de klei verdwijnen zaden gewoon. De eerste jaren hier op de klei was ik verbaasd hoe weinig er op kwam als ik gewoon in de volle grond zaaide. Van alle maiskorrels die ik ooit in de grond gestopt heb is er maar 1 opgekomen. En zo heb ik nog meer voorbeelden. Ik was teleurgesteld. De Betuwe staat juist bekend om zijn vruchtbaarheid, kijk naar al het fruit wat er groeit. Maar groente is toch een heel ander verhaal.

Voorheen woonde ik op veengrond dat ging een stuk makkelijker. De grond even voorbewerken, zaad erin en groeien maar. Met dat referentiekader verhuisde ik naar de Betuwe. Na een eerste mislukte seizoen ben ik maar plantjes gaan kopen, later gevolgd door zelf uit zaad in huis voorkweken. Daar heb ik nu veel ervaring mee dus lukt altijd.

Na het binnenshuis zaaien, ook wel voortrekken genoemd, verspeen ik de jonge plantjes in wat grotere potjes die als ze groot genoeg zijn en de weersomstandigheden het toelaten direct de grond in kunnen. Maar dat verspenen is een hoop priegelwerk dus ben ik altijd op zoek naar andere en vooral snellere methoden. De meest voordehand liggende oplossing is het direct in een wat groter bakje zaaien. Maar dat betekent een hele hoop bakjes en dus een hele hoop kweekruimte. Dat gaat niet lukken, dus ben ik nog steeds op zoek naar alternatieven.

Bij de tuincentra zijn speciale kweekbakjes te koop met afzonderlijke losse bakjes of een tray waar in kleine compartimenten gekweekt kan worden. Even googelen of een bezoekje aan het tuincentrum en je vindt er genoeg. Maar die bakken zijn vaak duur zeker in de hoeveelheden waarin ik kweek. Maar ook daar zijn creatieveling opgestaan met oplossingen.

Zo zijn er mensen die van krantenpapier kweekbakjes in elkaar rollen. Leuk als je maar een paar plantjes gaat opkweken en veel vrije tijd hebt. Bij mij gaat het in honderden tegelijk en ik zie mijzelf al honderden bakjes in elkaar vouwen. Daar beginnen we dus maar niet aan. Maar vorig jaar las ik over het gebruik van wc-rollen. Kijk dat leek mij nog wel te doen. Daar heb ik vorig jaar een experimentje mee gedaan, maar dat lukte toen niet erg. De hoge rolletjes waren instabiel en daardoor lastig in gebruik.

Experiment met wc-rollen

Dit jaar las ik weer over het gebruik van wc-rollen maar nu had iemand de rolletjes doorgeknipt en in een soort vierkantje gevouwen. Dus ben ik weer aan het experimenteren geslagen. Twee kweekbakken heb ik er mee vol gezet. Maar ik moet nu constateren dat ook dat niet echt werkt. Het is namelijk de kunst om precies 1 zaadje in zo’n rolletje te krijgen. Ook dat is al een heel gepriegel. Dat is mij dus niet echt gelukt met als resultaat soms twee (of zelfs meer) jonge plantjes in een rolletje en soms helemaal niets. Dan moet ik dus alsnog gaan verspenen en dat was nou net niet de bedoeling.

Conclusie:
Ik blijf gewoon zaaien zoals ik dat al jaren doe:
• De allerkleinste zaden (koolsoorten, tomaten) kweek ik gewoon in een grote kweekbak;
• De iets grotere zaden (biet, komkommer) kweek ik per stuk in kleinere bakjes;
• De grootste zaden (bonen, pompoen) gaan direct in nog grotere bakjes.

Kweekbak met kleinere zaden

Grotere bakjes met een zaadje

 

Het zaaiseizoen is gestart

Dit weekend zijn we druk geweest met allerlei voorbereidingen voor het nieuwe tuinseizoen. Van de gesnoeide hazelnoot is zoveel hout af gekomen waardoor heel wat tijd besteed moet worden aan het afvoeren. De dikkere takken zijn goed voor de kachel maar moeten in stukken gezaagd worden. Sommige takken zullen dienst gaan doen als bonenstaak en de rest wordt versnipperd. We hebben inmiddels weer zo’n grote stapel snoeihout dat we op het punt staan om of zelf een houtversnipperaar aan te schaffen of er maar weer eens een te huren. Daar zijn we nog niet over uit.

Snoeien van de hazelaar

De oprijlaan en het erf moest ook hoognodig onderhanden genomen worden. Hele plaggen met gras hebben zich vastgezet op de stenen. Een lastig karwei om dat weer los en schoon te krijgen. En aan het eind van de winter ligt er onder de heggen zoveel bladeren dat moet gewoon een keer weggehaald worden. De nieuwe komposthoop blijkt een uitkomst. We hoeven daarom niet ver te lopen om de bladeren af te voeren.

Ook de ramen van de grote kas waren toe aan een schoonmaakbeurt. Door groene aanslag leek het net of er een sluier over de ramen hing, waardoor de zon natuurlijk ook een stuk minder kans heeft om binnen te komen. Dus moest ik flink aan de slag. Maar ja hoe doe je dat als je niet overal wil lopen. De aarde en het bodemleven is tot rust gekomen en dat willen we niet verstoren. Maar als een ware ballerina heb ik met heel wat kunst en vliegwerk de klus geklaard, met de nodige spierpijn als gevolg. Alleen het dak aan de buitenkant moet nog, maar dat is lastig, zeker nu de grond zo drassig is.

Het eerste zaaigoed en het scheve watervat

Na het soppen van de ramen van de kas heb ik de eerste gewassen uitgezaaid. Vorige week hadden wij al een flinke laag compost in de kas aangebracht, dus nu kon er gezaaid worden. Ik had nog zelf geoogst zaad van afgelopen jaar van paksoi, rucola en pluksla, die kunnen nu onder glas al uitgezaaid worden. Maar ik heb ook nog spinazie, raapstelen en een laatste restje rode eikenbladsla gezaaid. Deze week ga ik nog wat kruiden zaaien voor in de vensterbank. Heerlijk, ik verheug mij nu al op sla met verse kruiden.

Ons watervat naast de kas is wat verzakt dus die moet weer worden rechtgezet. Diverse gangen van dieren hebben het vat een kant op doen hellen. Zodra hij weer op zijn plek staat kan hij weer regenwater gaan opvangen zodat ik het zaaigoed nat kan houden met regenwater. Dat bespaart kraanwater en een loop door de tuin met de gieter.

 

Nog één keer spinazie telen – Dag 229

Drie weken geleden heb ik een aantal gewassen gezaaid in de volle grond voor oogst in het najaar, waaronder spinazie. Na 4 dagen was de spinazie al zichtbaar en groeide gestaag door. Ik verheugde mij al op een heerlijk maaltje over een paar weken. Maar helaas vorige week was ineens alles weggegeten. Meestal zijn het de slakken die de moestuin plunderen, maar nu was er geen slakkenspoor te bekennen dus vermoed ik dat het de vogels zijn geweest, of misschien wel een konijn. Daarom doe ik vandaag nog een poging, maar nu in de kas.

Een deel van de pomodori tomaten deed het niet goed dus heb ik afgelopen weekend de planten eruit gehaald en het bed goed schoon gemaakt en aangeharkt. Nu na een paar dagen was er echter weer wat winde opgekomen dus ben ik rigoureus aan de slag gegaan om iedere vorm van pen- of lintwortel te verwijderen. Een lastig en behoedzaam karweitje omdat ik nog steeds last heb van mijn linker arm na een vergelijkbare activiteit een paar weken geleden.

Eigenlijk is het volgens de optimale wisselteelt niet verstandig om spinazie, familie van de amarantenfamilie en verwant aan de ganzenvoet, te telen na tomaten, familie van de nachtschade. Andersom kan wel, maar ik heb geen andere keus wil ik alsnog spinazie eten. Daarom heb ik een flinke kruiwagen compost geschept en op het bed uitgespreid in de hoop dat dit afdoende is voor de teelt van een maaltje spinazie. We zullen het zien.

Wat kunnen we nog zaaien in juli en augustus – Dag 177

Alles in de tuin groeit en bloeit als een dolle. De dagelijkse oogst is overvloedig. Je zou haast vergeten dat er nog meer te doen is in de tuin dan genieten van alle pracht en de oogst. Maar als we nu nog aan de slag gaan dan hebben we in het najaar ook nog overvloedige oogst. Er zijn gewassen die juist na de langste dag pas gezaaid kunnen worden zoals Chinese Kool, veldsla en zomeruien.

Hortensia’s in de voortuin

Door te oogsten ontstaan er lege bedden in de tuin die kunnen nu worden verrijkt met verse compost voor de laatste zaai- en plant ronde. We kunnen nog een keer diverse soorten sla (kropsla, pluksla, snijsla) zaaien zodat we ook in het najaar nog lekker kunnen nagenieten van de zomergroenten. Dan is er de veldsla die altijd in juli en augustus in de volle grond gezaaid kan worden om vanaf januari te worden geoogst.

De groenten die ook nog net een keer kan worden gezaaid zijn: postelein, radijs en andijvie, maar ook kunnen we nog een paar maaltjes spinazie uitzetten. Ook is het tijd om de laatste winterkoolsoorten in de tuin te zetten waarna het zaaiseizoen definitief afloopt. In een beschutte dan wel verwarmde kas kan nog een aantal maanden worden door gezaaid.

Maar zaaien is niet al wat we kunnen doen. Het is nu belangrijk om de tuin niet te droog te laten worden, daar waar nodig moeten we regelmatig water blijven geven. En vergeet vooral de vogels en de overige dieren niet. Het is nu tijd om kruiden te oogsten en te drogen voor de winter. Door regelmatig de uitgebloeide bloemen te verwijderen verlengen we de bloeien. Alle uitgebloeide struiken en planten kunnen worden gesnoeid en wil je extra planten dan is nu de tijd om te stekken.

Vergeet vooral niet te genieten van al het moois want voor je het weet is de zomer weer voorbij!

 

Zaai en gij zult oogsten – Dag 37

De start van ieder moestuinseizoen begint met zaaien. Je kunt natuurlijk ook kant-en-klare plantjes kopen, maar met een flinke moestuin gaat dat aardig in de papieren lopen. En eigenlijk vind ik zaaien het allerleukste wat er is. Ik hou daarvoor een dagboekje bij over wat ik wanneer gezaaid heb en hoe lang het duurt voor er wat zichtbaar is. Mijn eerste zaaisel van dit jaar is mislukt. Ik had nog een zakje basilicumzaad liggen waarop stond THT tot 2014. Maar ja wat houdt dat dan in? THT staat voor “tenminste houdbaar tot” en wordt meestal gebruikt voor producten die maar kort houdbaar zijn waarbij de exacte datum vermeld staat. Maar wat moet je nu als er geen datum maar een jaartal op staat?

Maar goed, ik laat mij dus niet zo gauw afleiden door zo’n onduidelijke vermelding en heb gewoon het zaad gebruikt. Maar na een paar dagen waren maar een paar sprietjes basilicum te zien dus mag ik concluderen dat THT tot 2014 betekent: te gebruiken voor 2014. Soms lukt het soms ook niet. Gelukkig had ik nog een zakje liggen van recentere datum dus poging nummer 2 in gang gezet.

Het zaaigoed

Ik heb nu inmiddels heel wat in de kweek. Daarom hebben we vandaag de “kweektafel” opgezet, want het begon wat veel te worden. Hij staat in de serre naast mijn bureau. Kan ik werken met een oog op mijn werk en het andere spiedend naar de vorderingen van mijn kweeksels. Maar het is gewoon heel praktisch om hem dichtbij te hebben want het zaaigoed heeft veel aandacht nodig die eerste periode. Genoeg water en de juiste temperatuur. En een ander voordeel: optimale lichtopbrengst want de serre ligt op het zuiden.

De kweektafel is al even praktisch als veel andere materialen die we gebruiken. Het is een sport in ons gezin om zoveel mogelijk te hergebruiken. Er zijn al zoveel spullen in de wereld, daar willen we niet al te veel meer aan toevoegen. Het drukt ook onze ecologische voetafdruk. Mijn man is een meester op Marktplaats, wat hij daar al niet gekocht en verkocht heeft, ik doe het hem niet na. De kweektafel bestaat uit 2 schragen van de doe-het-zelfzaak en een oude binnendeur die is overgebleven na de verbouwing. Hij staat ieder jaar maar een paar weken binnen en daarna gaat hij een paar weken de kas in totdat alle zaailingen naar buiten kunnen.

Zoals ik al zei zaaien vind ik het leukste van alles. Het is heerlijk om de natuur onder je handen te zien opbloeien. De natuur is voor mij een inspiratiebron en een bron van energie. Als ik een zware dag heb gehad dan is niets fijner dan je handen in de aarde steken, tussen de plantjes door te lopen, blaadjes weghalen, wat onkruid weghalen en water geven. Heerlijk.

Uiteindelijk hebben we de moestuin om ervan te kunnen eten, maar als het inmiddels zover gekomen is heeft het mijn interesse niet meer zo sterk als bij het allereerste begin. Ik ben niet zo’n grote eter en koken is al helemaal mijn hobby niet. Als ik dan toch eet dan moet het wel gezond zijn en daar ligt mijn uitdaging. Ik ben een zaaier en een kweker. Laat mij maar lekker alles met liefde voorbereiden en opkweken dat vind ik het allerleukste om te doen.