Start van het moestuinseizoen

Deze week start het moestuinseizoen van 2024! De maand januari ligt alles nog even stil, maar in februari begint het weer te kriebelen en moet ik weer aan de slag. Omdat de regelmaat voor het schrijven van berichtjes op deze site wat te wensen overlaat, heb ik mij voorgenomen om vanaf nu minstens iedere week een bericht te posten. Wat is een beter moment dan de start van het moestuinseizoen!

Eerste kweek

Het eerste dat ik ieder jaar kweek zijn de peulen. Omdat ik alles kweek volgens de maankalender van Maria Thun, ben ik gebonden aan een strak schema. Deze week van 19 t/m 25 februari, week 8, zijn de vruchtgewassen aan de beurt waar de peulen onderdeel van zijn.

Op 5 plekken op ons terrein hebben wij composthopen. Afgelopen zaterdag hebben wij 3 ervan gefreesd, zodat ik onze eigen compost kan gebruiken voor de kweek. Ik gebruik een mix van eigen compost met een deel zaai- en stekaarde.

Grond voorbereiden

Wat wij in januari wel hebben gedaan is een stuk grond geploegd voor een nieuwe moestuin en een nieuw oogstveld voor de pompoenen. De huidige moestuin laten wij even een jaar braak liggen. De achterliggende jaren hebben wij geprobeerd om het no-dig systeem toe te passen, maar helaas is dat ons niet goed bevallen. Ik zou dat heel graag doen, omdat ploegen het bodemleven verstoort en de grond gezond houdt. Helaas na een paar jaar experimenteren zijn wij er mee gestopt.

De klei is hier zo ondoordringbaar dat het lastig is om wat te zaaien. Alle voorgetrokken (vooruit gekweekte) pootgoed heeft het al moeilijk genoeg. Daarnaast is de klei zo compact dat het altijd zaden bevat die zijn aan komen waaien en die niet altijd wenselijk zijn voor de moestuin. Deze zaden hebben lekker de hele winter in de klei opgeslagen gelegen en zodra de grond warm begint te worden ontkiemt alles direct. Vaak groeien de planten die hieruit voortkomen sneller dan het pootgoed. Het gehele moestuinseizoen ben ik dan aan het ‘onkruid’ trekken. De echte experts zeggen dat ik geduld moet hebben, maar mijn geduld is na een paar jaar op.

Moestuinmoeheid

Ik weet niet wat het is dit jaar maar ik kom maar niet op gang met de moestuin. Andere jaren begin ik al in februari binnenshuis te zaaien, gevolgd door het zaaien van spinazie in maart in de volle grond in de kas. Maar dit jaar is het anders. Mijn tuindagboek ligt er nog onbeschreven bij. Het plan is er, de zaden liggen klaar, maar verder is het nog niet gekomen. Inmiddels is het al begin april. Waarom ben ik nog steeds niet begonnen, vraag ik mij af?

Moestuin vorig jaar mei

Allerlei redenen passeren de revue. Aan de ene kant zijn wij druk geweest met de voorbereidingen van de komst van de schapen. Maar ook hadden we nog de nodige ingekuilde bomen en stuiken die de grond in moesten. Dat is wel een excuus maar dat weerhield mij er vorig jaar niet van om al in februari aan de slag te gaan, nadat in januari het moestuinvirus de kop op stak. Dit jaar geheel niet. Er zit meer achter.

Moestuinieren is zwaar werk, zeker op de klei. Aan het begin van het seizoen moet eerst de grond worden voorbereid en de bedden gemaakt. Veel van het werk doe ik alleen. Een aantal jaren geleden had ik een vriendin die hielp, maar zij heeft inmiddels weer een drukke baan en weinig tijd. Mijn man heeft alleen in de weekenden tijd om te helpen, maar ook hij is druk met andere zaken. En in je eentje ploeteren is niet fijn.

Het afgelopen jaar viel de oogst heel erg tegen en dan vraag je je af of de opbrengst al die inspanning wel waard is. Daar komt nog bij dat ik een heel jaar lang iedere week meerdere uren yogales heb gegeven, ook geen sinecure. Een lichamelijke inspanning waar heel wat tijd in ging zitten, hoewel daar weer veel energie voor terugkwam. En dan zijn er nog de pubers die liever voedsel eten uit de supermarkt, dan uit de eigen moestuin. Ook niet echt een motivator.

Oogst van vorig jaar

Dan is er ook de groene politiek waar het niet lekker loopt. Er is veel ruzie binnen de partij en dat is nog zacht uitgedrukt. Dit heeft vooral veel ergernis en frustratie opgeleverd. Vanaf oktober ben ik lichamelijk aan het kwakkelen gegaan met als klap op de vuurpijl een heuse griep, wat ik mij niet meer kon heugen zo lang was dat geleden.

Ook het idee dat ik straks weer massaal slakken moet gaan vangen, omdat er anders niets van de oogst overblijft is beslist niet aantrekkelijk. Zo maar even op vakantie gaan, al is het maar een paar dagen, zorgt voor een hoop geregel en de nodige voorbereidingen. Immers de moestuin heeft ieder dag aandacht nodig. Al met al niet echt steekhoudende argumenten om niet aan het moestuinieren te slaan, maar toch is de stapeling van de argumenten genoeg om niet in actie te komen.

Misschien moet ik constateren dat na zo’n 10 jaar moestuinieren de moestuinmoeheid heeft toegeslagen. Ik ben er wel een beetje klaar mee moet ik bekennen. En misschien is het ook wel goed om de grond een jaartje met rust te laten, stiekem hopend dat de slakken dan vanzelf verdwijnen, wat natuurlijk niet het geval zal zijn.

 

Niets zo veranderlijk als het weer

Begin maart zagen we opvallend veel zwermen muggen in de tuin. Blijkbaar hebben ze de zachte winter overleefd. Dat belooft wat voor dit jaar, dacht ik gelijk. Zoals ik zelf al had geconstateerd meldde de media dat de natuur een paar weken voor liep. Ook mijn zoon merkte het gelijk. Hij is nogal vatbaar voor de muggensteken, met grote jeukende plekken tot gevolg. Ik heb al heel wat Prrrikweg gesmeerd dit seizoen.

Toch is er niets zo veranderlijk als het weer want op dit moment loopt de natuur juist weer achter. Er is geen peil op te trekken. Ook ervaringen uit het verleden zijn niets waard. Omdat het weer zo goed was met volop zon had ik de tomatenplanten twee weken geleden al vanuit de serre overgebracht naar de kas. Het werd ook wat vol in huis, dus moest er wat naar buiten. Helaas heb ik mij blij gemaakt met een dode mus, want de nachtvorst van de afgelopen dagen heeft flink roet in het eten gegooid. Letterlijk. Met als gevolg dat nagenoeg alle tomatenplanten een klap hebben gehad.

Misschien dat een enkele tomatenplant het redt, maar daar kan ik niet vanuit gaan als we dit jaar weer een tomatenoogst tegemoet willen zien. Dat zou jammer zijn, want de eigen gemaakte pastasaus is favoriet bij ons in het gezin. Vooral de overvloedige oogst aan courgettes is een dankbaar ingrediënt voor de tomatensaus. En het gemis van de snoeptomaatjes en de volle tomaten op brood, in salades of met mozzarella zal groot zijn. Dus zit er niets anders op dan weer nieuwe planten kweken.

Juist dat is zo mooi van moestuinieren ieder jaar is weer anders. Ieder jaar gaat er wel iets mis. En ieder jaar zijn er weer van die momenten dat de natuur juweeltjes schenkt. En als je denkt dat je het weet dan kan het gebeuren dat je het volgende jaar bedrogen uitkomt. Ik ben benieuwd wat de rest van het seizoen gaat brengen.

 

De volkstuin – Dag 31

Wij zijn bevoorrecht met een eigen stuk grond, dat is niet iedereen gegeven, zeker niet diegenen die in de stad wonen. Niet iedereen met eigen grond verbouwd ook eigen groente en fruit zoals wij doen. Als je geen eigen grond bezit en toch wil moestuinieren dan kun je altijd ergens in de buurt terecht bij de zogenaamde volkstuin.

Een volkstuin maakt veelal deel uit van een volkstuinencomplex, maar de verschillen in vorm, omvang en soort zijn groot. Meestal is de grond eigendom van de gemeente en huurt de tuinder een stukje van een groter geheel. Volgens wikipedia telt Nederland 240.000 volkstuinen en bijna 1000 verenigingen.

De volkstuin is vooral vanaf begin vorige eeuw populair geweest bij de arbeidersklasse als vrijetijdsbesteding maar ook uit economische overwegingen om het gezin van extra voedsel te kunnen voorzien. Tegenwoordig is dit laatste niet echt meer nodig  en worden de volkstuinen vooral als recreatie en voor de sier gebruikt. Op sommige volkstuincomplexen zijn zelfs huisjes toegestaan, waar onder voorwaarden, kan worden overnacht.

Bij mij in de buurt is ook een volkstuinencomplex, daar zijn opvallend veel allochtonen die een eigen volkstuin bezitten. Ik heb de indruk dat bij hun de behoefte aan het contact met de natuur belangrijk is. Daarnaast zijn er veel ouderen en gepensioneerden die er hun dagelijkse ontspanning en contacten vinden. Mijn grootvader heeft ook tot op hoge leeftijd een volkstuin gehad. Voor hem was het afleiding en voortzetting van wat hij altijd gedaan had. Toen hij niet meer op zijn eigen boerderij kon blijven wonen en in een ouderencomplex terecht kwam tuinierde hij verder in een volkstuin.

De laatste tientallen jaren is de volkstuin steeds vaker onder druk komen te staan vanwege de grond die ze gebruiken. Door de jarenlange stijging van de grondprijzen zagen de grondeigenaren graag andere doeleinden voor hun grond met meer geldopbrengst. Daarom zien we opvallend veel volkstuinen langs spoorwegen of op stroken waar geen andere bestemming voor te vinden is.

De belangstelling voor moestuinieren neemt toe door de groeiende behoefte aan gezonde en vooral biologische voeding. Je weet wat je eet als je het zelf hebt gekweekt. Steeds vaker zien we ook nieuwe vormen van moestuinieren opduiken, zoals in openbaar groen wat door buren beheerd en gebruikt wordt. Dit zal ongetwijfeld effect hebben op de traditionele volkstuin. Nieuwe vormen dienen zich ook steeds meer aan. Ik zal daar de komende maanden nog wat meer aandacht aan geven.