Start van het moestuinseizoen

Deze week start het moestuinseizoen van 2024! De maand januari ligt alles nog even stil, maar in februari begint het weer te kriebelen en moet ik weer aan de slag. Omdat de regelmaat voor het schrijven van berichtjes op deze site wat te wensen overlaat, heb ik mij voorgenomen om vanaf nu minstens iedere week een bericht te posten. Wat is een beter moment dan de start van het moestuinseizoen!

Eerste kweek

Het eerste dat ik ieder jaar kweek zijn de peulen. Omdat ik alles kweek volgens de maankalender van Maria Thun, ben ik gebonden aan een strak schema. Deze week van 19 t/m 25 februari, week 8, zijn de vruchtgewassen aan de beurt waar de peulen onderdeel van zijn.

Op 5 plekken op ons terrein hebben wij composthopen. Afgelopen zaterdag hebben wij 3 ervan gefreesd, zodat ik onze eigen compost kan gebruiken voor de kweek. Ik gebruik een mix van eigen compost met een deel zaai- en stekaarde.

Grond voorbereiden

Wat wij in januari wel hebben gedaan is een stuk grond geploegd voor een nieuwe moestuin en een nieuw oogstveld voor de pompoenen. De huidige moestuin laten wij even een jaar braak liggen. De achterliggende jaren hebben wij geprobeerd om het no-dig systeem toe te passen, maar helaas is dat ons niet goed bevallen. Ik zou dat heel graag doen, omdat ploegen het bodemleven verstoort en de grond gezond houdt. Helaas na een paar jaar experimenteren zijn wij er mee gestopt.

De klei is hier zo ondoordringbaar dat het lastig is om wat te zaaien. Alle voorgetrokken (vooruit gekweekte) pootgoed heeft het al moeilijk genoeg. Daarnaast is de klei zo compact dat het altijd zaden bevat die zijn aan komen waaien en die niet altijd wenselijk zijn voor de moestuin. Deze zaden hebben lekker de hele winter in de klei opgeslagen gelegen en zodra de grond warm begint te worden ontkiemt alles direct. Vaak groeien de planten die hieruit voortkomen sneller dan het pootgoed. Het gehele moestuinseizoen ben ik dan aan het ‘onkruid’ trekken. De echte experts zeggen dat ik geduld moet hebben, maar mijn geduld is na een paar jaar op.

De zaaikalender en de maankalender – Dag 14

Iedereen weet dat in de winter zaaien niet direct tot resultaat leidt. In ons gematigde zeeklimaat ontspruit namelijk niet alles het hele jaar door. We leven met de beweging van de seizoenen en als tuinier weet je dat ieder seizoen zo zijn bijzondere eigenschappen, voor- en nadelen kent.

Zaaien volgens mijn woordenboek* is letterlijk: “zaad in de grond strooien, met de hand of met de machine”. Maar natuurlijk is er ook nog een andere figuurlijke betekenis: “veroorzaken, de kiem leggen voor: onrust, paniek, twijfel, twist, tweedracht”. Met beide betekenissen ben ik bekend en heb ik geregeld te maken. De letterlijke betekenis heeft alles te maken met de fysieke kant van deze blog, het zaaien van zaden in de moestuin om gewassen tot bloei te laten komen om van te kunnen leven. De tweede betekenis ligt meer bij mijn politieke werk en heeft alles te maken met het doel van deze blog om mensen wakker te schudden en in actie te brengen (inclusief mijzelf).

Foto: National Geographic

De grote vraag is: Wanneer moet je nu wat zaaien? Door de overlevering hoeven we gelukkig niet iedere keer het wiel opnieuw uit te vinden dus ook niet wat het zaaien betreft en daardoor kan ook de beginnende tuinier goed aan de slag. Zo is er voor het zaaien de zaaikalender. Even zoeken op internet en je vindt wel een paar zaaikalenders, die elkaar niet veel ontlopen (als voorbeeld de zaaikalender van het biologische zaadveredelingsbedrijf de Bolster). Daarnaast zijn er natuurlijk de uiteenlopende hoeveelheid tuinboeken die uitgebreid ingaan op wanneer je wat wel of niet kunt zaaien. Ook bij de meeste tuincentra in de catalogus met zaden tref je een zaaikalender aan.

Toch is de zaaikalender, wil je het echt goed aanpakken, nog niet compleet. Er bestaat namelijk ook nog zoiets als de maankalender. Ik weet er van maar heb het nooit echt mee gewerkt. Daarom wordt het hoog tijd om mij daar serieus een keer in te verdiepen. De maankalender wordt met name gebruikt in de biodynamische landbouw, dat gestoeld is op het gedachtegoed van de antroposofie.

Bij de maankalender staat de stand van de maan centraal voor zaaien, planten en oogsten. Door te zaaien volgens deze kalender op de juiste dag en tijdstip is de oogst rijker. Het uitgangspunt is dat de maan invloed heeft op watermassa (eb en vloed) dus waarom niet op mens, dier en plant. Tenslotte bestaat alles in de natuur voor een groot deel uit water. De reguliere wetenschap is er niet van overtuigd. Maar in de biodynamische land- en tuinbouw zijn hiermee prima resultaten behaald, dus is het zeker de moeite van het bestuderen waard.

Een uitgebreide maankalender, die verder gaat dan zaaien alleen, vind je op de volgende link.

De stand van de maan kun je bekijken via deze link op internet.

* Bron: Wolters-Noordhof, Groningen, zevenentwintigste druk. Om het geheel te completeren zijn er ook nog een aantal figuurlijke betekenissen van zaaien: “iets is dun gezaaid” en het spreekwoord: “Wat men zaait zal men oogsten”.