“Wat doen wij dieren toch allemaal aan?” vraag ik mij geregeld af. In de professionele veehouderij worden dieren direct na de geboorte gescheiden van de moeder. Zelfs de eerste melk, genaamd biest, mogen zij niet bij de moeder drinken. Bij ons is dat totaal anders. De dieren inclusief de dekram lopen gewoon het hele jaar bij elkaar. En uiteraard drinken de lammeren na de geboorte gewoon bij de moeder tot dat zij ze niet langer tolereert. Wat wij wel moeten doen is oormerken, daar ontkomen wij niet aan. En ieder jaar moeten er rammen naar de slacht.
Wij hebben een bescheiden kudde schapen, overwegend Wiltshire Horn en een aantal mix met Shetland. Het fokken gaat ons steeds beter af en wij weten inmiddels de weg in schapenland te vinden. Voor het derde jaar op rij hebben wij lammeren. Zonder ram geen lammeren dus is de eerste taak een ram selecteren en aanschaffen voor onze kudde ooien. Een secuur en tijdrovend klusje, alles om te voorkomen dat er inteelt ontstaat. Onze laatste ram Gerrit (zie foto) is twee dekseizoenen gebleven en heeft mooi nageslacht voortgebracht. Net als vorig jaar heeft hij 11 lammeren, voortgebracht bij 7 ooien.
Oormerken
Na een aantal weken komt onvermijdelijk het moment dat ze geoormerkt moeten worden. Het is altijd een hele klus om ze gevangen te krijgen. Schapen zijn redelijk mak te krijgen en dus te vangen als je ze regelmatig schapenbrokken voert. Maar helaas komen daar alleen de moeders op af, de lammeren blijven schuw. Degene die je wilt hebben geven geen krimp en blijven uit de buurt. Nadat we dit jaar vaste hekken hebben laten plaatsen, waardoor er drie compartimenten zijn ontstaan verliep het vangen voor het oormerken een stuk makkelijker. Binnen een weekend hadden wij alle elf lammeren voorzien van het juiste oormerk.
Het is niet alleen het vangen van de lammeren wat aandacht vraagt, maar vooral het vaststellen welk lam bij welke moeder hoort. Tenslotte hebben wij een aantal volbloedschapen en is de afstemmingslijn belangrijk. Een voordeel is dat de lammeren de neiging hebben om zo dicht mogelijk bij de moeder te blijven, zeker wanneer er wat op stapel staat. De nieuwe indeling van het land door vaste hekwerken is direct succesvol gebleken. Het vangen van moeder en kind(eren) verliep daarom redelijk soepel.
Tranend lam
Het oormerken is altijd een spannend karwijtje. Na het vaststellen welk lam wij willen hebben, vangt mijn man hem of haar en zet ik met de speciale tang het oormerk, in ieder oor een. Ik blijf het niet leuk vinden. Het geeft hetzelfde gevoel als je kleine kinderen laten inenten. Je wil het niet maar weet dat het moet. Bij dieren is de gevoelswaarde nog wat heftiger omdat je het zelf doet, het voelt als dierenmishandeling.
De ene lam is de andere niet. Sommigen stribbelen nogal tegen. Een van de rammen liet zich gewillig op zijn kont zetten. Het eerste oormerk ging er soepel in, hij gaf geen krimp en het leek of hij wist wat hem te wachten stond en dat het onontkoombaar was. Bij het plaatsen van het tweede oormerk, brak mijn hart. Er liep een traan uit zijn oog! Een heftige emotie vloeide door mij heen. Wat doe ik hem aan? Vreselijk! De rest van de dag was ik er danig van onder de indruk. En daags na het oormerken stond ik in het stemhokje voor de verkiezingen voor het Europees parlement en heb ik, denkend aan de traan bij het lam, op de Partij voor de Dieren gestemd.
Kunnen dieren huilen
Inmiddels heb ik wat gezocht op internet naar de vraag of dieren kunnen huilen. Wetenschappelijk onderzoek geeft aan dat dieren geen verdriet uiten via tranen, maar dat tranende ogen vooral een lichamelijke reactie is om het oogvocht schoon te houden. De traan zal dus niet zozeer een uiting van verdriet geweest zijn, maar meer een toevallige fysiologische reactie. Maar dat maakt het gevoel er niet minder om. Het is en blijft een dilemma waar wij volgend jaar weer mee te maken krijgen, helaas.
Uit de Klei getrokken 